tradycja w kuchni

Sos chrzanowy na ciepło do ryb i mięsa

Sosy

Sos chrzanowy na ciepło do ryb i mięsa

📝 Składniki (na ok. 4 porcje)

🧈 Baza sosu

• 30 g masła (ok. 2 łyżki) 🧈
• 20 g mąki pszennej (ok. 1 czubata łyżka) 🍚

🥛 Płyn

• 200 ml bulionu (najlepiej warzywny lub drobiowy) 💧
• 150 ml mleka lub śmietanki 12–18% (można pół na pół) 🥛

🌶 Chrzan i przyprawy

• 2–3 łyżki tartego chrzanu ze słoiczka (40–60 g) lub świeżego 🧄
• 1 łyżeczka soku z cytryny lub octu jabłkowego 🍋
• 1/3–1/2 łyżeczki cukru (do zbalansowania ostrości) 🍯
• sól i świeżo mielony pieprz do smaku 🧂⚫

👉 Do ryby zwykle daje się łagodniejszą wersję (mniej chrzanu, więcej śmietanki).
👉 Do mięsa (szynka, schab, kiełbasa) możesz zrobić ostrzejszy.

🔥 Przygotowanie krok po kroku

Przygotuj płyn i chrzan

• Bulion i mleko/śmietankę odmierzyć – możesz wymieszać je razem w dzbanku.
• Chrzan ze słoika odciśnij delikatnie z nadmiaru zalewy (żeby sos nie był zbyt rzadki i kwaśny).

Zasmażka – baza sosu

• W małym garnku rozpuść masło na średnim ogniu. 🧈
• Wsyp mąkę, intensywnie mieszaj trzepaczką lub łyżką, aż powstanie gładka pasta (zasmażka).
  • Podsmażaj 1–2 minuty, nie rumieniąc zbyt mocno – ma zostać jasna.

Dodawanie płynu

• Do gorącej zasmażki wlewaj stopniowo płyn (bulion + mleko/śmietanka), ciągle mieszając:
  • najpierw 2–3 małe łyżki, dokładnie rozprowadź,
  • potem resztę, aż sos będzie gładki.
• Gotuj na małym ogniu 3–5 minut, aż zgęstnieje i zniknie smak surowej mąki.
  • Jeśli jest za gęsty – dodaj trochę mleka lub bulionu.
  • Jeśli za rzadki – pogotuj chwilę dłużej.

Dodanie chrzanu 

• Zdejmij garnek z ognia (to ważne, żeby nie „zabić” aromatu chrzanu).
• Dodaj 2 łyżki chrzanu, dokładnie wymieszaj.
• Spróbuj – jeśli chcesz ostrzej, dodaj kolejną łyżkę.

Im dłużej gotujesz chrzan, tym łagodniejszy się robi, ale traci aromat. 

Dlatego najlepiej dodać go na koniec i tylko lekko podgrzać.

Doprawianie i konsystencja

• Dopraw:

• sokiem z cytryny lub octem – dla lekkiej kwasowości,
• cukrem – do przełamania ostrości,
• solą i pieprzem – na końcu.

• Jeśli chcesz bardzo gładki sos – możesz go na koniec przetrzeć przez sitko albo zblendować.
• Delikatnie podgrzej sos, jeśli przestygł – ale nie doprowadzaj do mocnego wrzenia po dodaniu chrzanu.

🍽️ Do czego podawać?

• do ryb: dorsz, mintaj, łosoś, sandacz, ryba smażona lub gotowana na parze 🐟
• do mięs:
  • schab pieczony
  • szynka na ciepło
  • biała kiełbasa
  • cielęcina, wołowina 🥩

💡 Warianty

• Łagodniejszy (dla dzieci / delikatnej ryby):
  • więcej śmietanki, mniej chrzanu (1–2 łyżki), więcej cukru.
• Ostrzejszy (do mięsa):
  • więcej chrzanu (3–4 łyżki), mniej cukru, trochę więcej pieprzu.